Κυριακή 27 Αυγούστου 2017

Πτώσεις στην Τρίτη ηλικία

Πρόληψη του κινδύνου πτώσεων στην τρίτη ηλικία
Φωτεινή Τερζάκη, Εργοθεραπεύτρια

Πόσες φορές δεν έχει τύχει να μάθουμε για κάποιο συγγενικό ή φιλικό μας πρόσωπο της τρίτης ηλικίας, πως έπεσε μέσα στο σπίτι, στο μπάνιο, στην κουζίνα, στο χωράφι ή στο δρόμο; Οι πτώσεις είναι ένα συχνό πρόβλημα για τα ηλικιωμένα άτομα και έχουν ως συνέπεια κάποιο κάταγμα (συχνότερα στο ισχίο,  τη σπονδυλική στήλη ή τον καρπό),την αναπηρία, πολλαπλές νοσηλείες και πρόωρο θάνατο. Το 65% των ατόμων άνω των 65 ετών εμφανίζουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο πτώσης το χρόνο. Ένα επεισόδιο πτώσης μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους και για επόμενες πτώσεις, δεδομένου του ψυχολογικού σοκ που μπορεί να υποστεί κάποιος από μια πτώση. Κυριότερα, οι συνέπειες του τραυματισμού μετά από μία πτώση, εντοπίζονται στην κινητικότητα άρα και στη λειτουργικότητα ενός ηλικιωμένου ατόμου, το οποίο γίνεται πλέον ανίκανο να συμμετέχει σε δραστηριότητες που συνήθιζε να κάνει στην καθημερινότητά του. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι η επίσκεψη σε κάποιο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο, η εργασία στο χωράφι, η επίσκεψη στην εκκλησία ή η συμμετοχή σε οικιακές δραστηριότητες όπως το μαγείρεμα, η καθαριότητα κ.α. αλλά ακόμα και η αυτοφροντίδα (μετάβαση στην τουαλέτα, μπάνιο, ντύσιμο).  
Ο φαύλος κύκλος της πτώσης:


Γιατί τα άτομα της τρίτης ηλικίας πέφτουν συχνά;
Για τις πτώσεις ευθύνονται περιβαλλοντικοί παράγοντες, η οστεοπόρωση, η αστάθεια και η αύξηση της ηλικίας με τα συνοδά προβλήματά της.
Επειδή η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, σύμφωνα με τον Ιπποκράτη (Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν), αποτελεί αναγκαιότητα στην καθημερινότητά μας να λαμβάνουμε μέτρα ασφαλείας ώστε να προλάβουμε επικίνδυνες πτώσεις, που μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία αλλά ακόμα και τη ζωή μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν, για να προλάβουμε μία πτώση; Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να «διορθώσουμε» κάποιες από τις συνήθειες αλλά και το περιβάλλον στο οποίο ζει ο ηλικιωμένος. Παρακάτω, θα βρείτε χρήσιμες συμβουλές:
Ντύσιμο
-          Να φοράτε παπούτσια που εφαρμόζουν σωστά στα πόδια σας και έχουν αντιολισθητικές σόλες
-          Αν έχετε παπούτσια με κορδόνια καλό είναι να μην τα φοράτε αλλιώς να δένετε σφιχτά τα κορδόνια σας
-          Να φοράτε παντόφλες που δε γλιστράνε και «αγκαλιάζουν» το πέλμα σας
-          Να χρησιμοποιείτε το ειδικό χερούλι (γλώσσα) για να φορέσετε τα παπούτσια σας
-          Αποφεύγετε τα ψηλά παπούτσια (τακούνια, πλατφόρμες)
Λήψη φαρμάκων
-          Αποφεύγετε υπερβολική δόση αλκοόλ
-          Να χρησιμοποιείτε ένα κουτί- οργανωτή για τα φάρμακά σας
-          Ελέγξτε με τον ιατρό σας, τις παρενέργειες των φαρμάκων (η κόπωση και η σύγχυση αυξάνουν τον κίνδυνο για πτώση)
Οργάνωση του σπιτιού
Τώρα, σχετικά με την οργάνωση του χώρου όπου ο ηλικιωμένος περνάει τον περισσότερο χρόνο του, παρακάτω θα βρείτε χρήσιμες οδηγίες για να διευθετήσετε κατάλληλα το χώρο:
Υπνοδωμάτιο:
-          Βάλτε το τηλέφωνο δίπλα στο κομοδίνο και μία λάμπα με εύκολο διακόπτη για τη νύχτα
-          Κοιμηθείτε σε ένα κρεβάτι που να είναι εύκολο να μπείτε και να βγείτε (όχι πολύ χαμηλό ούτε πολύ ψηλό)
-          Επιλέξτε σεντόνια και ρούχα που να μην γλιστράνε (πχ αποφύγετε σατέν σεντόνια ή πιτζάμες)
-          Τοποθετήστε φωτάκια στη διαδρομή από το δωμάτιο στο μπάνιο
-          Τακτοποιήστε το δωμάτιο ώστε να μην υπάρχουν εμπόδια στο πάτωμα, όπως χαλιά, σκαμπό ή πεταμένα ρούχα
Σαλόνι:
-          Οργανώστε τους χώρους ώστε να υπάρχει ευκινησία μεταξύ των δωματίων. Αφαιρέστε μικροέπιπλα που εμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση από τον ένα χώρο στον άλλο
-          Να μη μετακινείστε σε μη καλά φωτισμένους χώρους τη νύχτα
-          Μην τοποθετείτε κουτιά ή σακκούλες κοντά στις πόρτες
-          Οργανώστε τα καλώδια ώστε να μην βρίσκονται απλωμένα στο πάτωμα
-          Κολλήστε τα χαλιά στο πάτωμα με μια καλή κολλητική ταινία, ώστε να μην κινδυνεύεσετε να «διπλωθείτε» στα χαλιά
                                                               

-          Μην κάθεστε σε χαμηλά καθίσματα, γιατί υπάρχει κίνδυνος να μη μπορείτε να σηκωθείτε
-          Φροντίζετε να μην υπάρχουν νερά στο πάτωμα
-          Αφαιρέστε μικρά σκαλοπατάκια στις πόρτες
Κουζίνα:
-          Καθαρίζετε αμέσως τα υγρά ή τα φαγητά που πέφτουν στο πάτωμα
-          Τοποθετήστε τα αντικείμενα που χρησιμοποιείτε πιο συχνά σε χαμηλά ράφια
-          Μην ανεβαίνετε σε σκάλες, καρέκλες. Καλύτερα να ζητήσετε βοήθεια από τα παιδιά σας
-          Χρησιμοποιήστε κάποιο απορρυπαντικό πατώματος που να μη γλιστράει
Σκάλες:
-          Τοποθετήστε καλό φωτισμό στο κλιμακοστάσιο
-          Αφαιρέστε τα χαλιά από τα σκαλοπάτια
-          Τοποθετήστε αντιολισθητικά πατάκια σε κάθε σκαλί
-          Τοποθετήστε χερούλια/ στηρίγματα και στις δύο πλευρές της σκάλας. Κάθε στήριγμα θα πρέπει να είναι 70 εκ. πιο ψηλά από κάθε σκαλί
-          Ελέγξτε αν υπάρχουν σπασμένα σκαλιά και φροντίστε για την έγκαιρη αντικατάστασή τους
                                                              

Μπάνιο:
-          Τοποθετήστε ένα αντιολισθητικό χαλί μέσα στη μπανιέρα
-          Στερεώστε ένα δοχείο με υγρό σαπούνι και εύκολο μηχανισμό στον τοίχο της μπανιέρας
-          Τοποθετήστε χερούλια στα τοιχώματα της μπανιέρας και στο πλάι της λεκάνης
-          Τακτοποιήστε το μπάνιο ώστε να μην υπάρχουν εμπόδια στο πάτωμα, ανοιχτά συρτάρια κλπ
-       Στεγνώνετε καλά το σώμα σας όταν βγαίνετε από τη μπανιέρα και τοποθετήστε μια πετσέτα στο πάτωμα ή ένα γερό χαλί για να πατήσετε επάνω
-         Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα σταθερό ειδικό κάθισμα μπάνιου για μεγαλύτερη ασφάλεια
-   Μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε ένα ειδικό κάθισμα ανύψωσης στη λεκάνη της τουαλέτας σας
                                                                   
Όπως είπε ο Ιπποκράτης: "Κάλλιον του θεραπεύειν, το προλαμβάνειν"..